De peptische zweerziekte is een chronische aandoening, waarbij de term zweren van de maag en de twaalfvingerige darm omvat en een verstoring in de integriteit van het slijmvlies van het getroffen orgaan vertegenwoordigt.
Zweerziekte treft miljoenen mensen wereldwijd, waarbij wordt geschat dat tot 10% van de wereldbevolking er op een bepaald moment in hun leven door wordt getroffen.
Verstoringen in de integriteit en sterkte van het slijmvlies van de maag of de twaalfvingerige darm worden over het algemeen veroorzaakt door een disbalans tussen beschermende en agressieve factoren.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wijst de bacterie Helicobacter pylori aan als de belangrijkste oorzaak van ontwikkeling, gevolgd door het gebruik van medicijnen en een ongezonde levensstijl en voeding.
In dit informatieve artikel krijgt u gedetailleerde informatie over de oorzaken van het ontstaan en de vorming van zweren, de symptomen waar u op moet letten en de manieren waarop deze aandoening wordt behandeld.
Wat is een zweer?
“Zweer” is een term die verwijst naar een aandoening of ziekte van het spijsverteringsstelsel, die zich uit in een defect in het slijmvlies van het maag-darmkanaal (GI-tractus). Dit defect strekt zich uit voorbij de spierlaag van het slijmvlies en treft diepere lagen van de wand van het getroffen orgaan (maag of twaalfvingerige darm).
Meestal is het pathofysiologische mechanisme voor het ontstaan van zweren gerelateerd aan de aanwezigheid van een disbalans tussen beschermende factoren (slijm- en bicarbonaatsecretie) en agressieve factoren (zoutzuur, pepsine of externe agentia).
Wat zijn de symptomen van een zweer?
De symptomen van een zweer kunnen aanzienlijk variëren bij verschillende mensen, afhankelijk van de mate van ontwikkeling van het proces en de locatie ervan (maag of duodenum).
Meestal rapporteren patiënten die in een later stadium worden gediagnosticeerd:
-
Pijn in het epigastrium (zonnevlecht) - dit type pijn kan brandend, trekkend of dof zijn, en soms scherp. Kenmerkend voor maagzweren is dat de pijnsymptomen toenemen tot 30 minuten na het eten. Aan de andere kant worden bij duodenale zweren de pijnen verlicht na het eten en verergeren ze bij vasten.
-
Oppassen van de buik - vaak klagen patiënten over een opgeblazen gevoel en zwaarte in het bovenste deel van de buik, vooral na het eten.
-
Zuurbranden en reflux - bij mensen die lijden aan zweerziekte is vaak hyperaciditeit (verhoogde zuurgraad) in de maag aanwezig en ervaren ze branden achter het borstbeen en reflux.
-
Misselijkheid en braken - misselijkheid en braken zijn meestal symptomen van een ziekte in een later stadium.
Jammer genoeg blijven deze symptomen in veel gevallen onopgemerkt of worden ze genegeerd. Vaak verschijnen de eerste ernstige tekenen van de ziekte pas bij de complicaties ervan, die we in de volgende paragrafen van het artikel zullen bespreken.
Oorzaken van het ontstaan van een zweer
Zweren ontwikkelen zich als gevolg van een primair pathofysiologisch mechanisme, namelijk verstoring van het fragiele evenwicht tussen beschermende en agressieve factoren, gerelateerd aan het slijmvlies van de maag en de duodenum.
De ontwikkeling van het type zweer hangt af van of de agressieve factoren de overhand hebben of dat de beschermende mechanismen niet voldoende effectief zijn.
Maagzweer
Bij een maagzweer wordt dit evenwicht voornamelijk verstoord als gevolg van verzwakte beschermende factoren.
De beschadigde beschermende mechanismen omvatten:
-
Verminderde secretie van beschermend slijm en bicarbonaten
-
Beschadiging van de barrièrefunctie van het slijmvlies
-
Verminderde bloedtoevoer naar het slijmvlies, wat de regeneratie en bescherming ervan beperkt.
Duodenale zweer (van de twaalfvingerige darm)
De duodenale zweer is te wijten aan verhoogde invloed van agressieve factoren.
Dergelijke factoren zijn:
-
Verhoogde secretie van maagzuur door pariëtale cellen
-
Verhoogde activiteit van pepsine.
Oorzaken van de ontwikkeling van zweren
Onafhankelijk van het type zweer zijn de oorzaken van de ontwikkeling grotendeels identiek.
De genetische factor speelt een rol bij individuen en kan doorslaggevend zijn voor welke gevallen eerst de maag en welke de duodenum aantasten.
Statistische gegevens en grootschalige wetenschappelijke studies bewijzen overtuigend dat de belangrijkste oorzaak van de ontwikkeling van zweerziekte de infectie met de bacterie Helicobacter pylori is.
Deze bacterie heeft het vermogen om zich te “nestelen” in het maagslijmvlies, onder de beschermende laag, en het langzaam en zeker te vernietigen door de beschermende mechanismen ervan te verstoren.
Andere factoren voor ontwikkeling
Er zijn ook andere belangrijke factoren voor de ontwikkeling van zweerziekte.
Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's)
Het gebruik van niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) zoals aspirine, ibuprofen, naproxen, dexofen en andere medicijnen uit deze brede farmacologische groep kan ook leiden tot de ontwikkeling van een zweer.
Deze stoffen hebben het vermogen om de synthese van prostaglandinen te blokkeren, die een significant beschermend effect hebben op het slijmvlies.
Overmatige secretie van maagzuur
Overmatige secretie van maagzuur kan het gevolg zijn van:
-
Roken - naast dat het de maagzuurproductie aanzienlijk verhoogt, vertraagt deze schadelijke gewoonte de regeneratieve processen van het slijmvlies.
-
Alcoholgebruik - alcohol heeft een corrosieve werking op het slijmvlies en leidt ook tot aanzienlijke stimulatie van pariëtale cellen om zuur af te scheiden.
-
Ernstige stress - zelden de primaire oorzaak, maar kan het proces van het ontstaan van zweren verergeren of versnellen.
-
Zollinger-Ellison-syndroom - en andere factoren die leiden tot hyperaciditeit.
Risicofactoren bij een zweer
Niet iedereen die grote hoeveelheden medicijnen gebruikt, alcohol consumeert of besmet is met Helicobacter pylori zal een zweer ontwikkelen. Net als bij alle ziekten zijn er bij zweerziekte specifieke risicofactoren, die predisponeren en de kans op de ontwikkeling ervan vergroten.
Deze risicofactoren omvatten:
-
Erfelijkheid - een familiegeschiedenis van zweerziekte verhoogt het risico op een zweer, waarbij volgens sommige studies de rol ervan in individuele gevallen oploopt tot 20-50%.
-
Genetische factoren - er zijn talrijke genen geïdentificeerd die verantwoordelijk zijn voor verschillende mechanismen die verband houden met zweerziekte. Een voorbeeld hiervan zijn mensen met bloedgroep 0, die een hoger risico hebben op het ontwikkelen van een zweer in vergelijking met anderen.
-
Leeftijd - mensen boven de 50 jaar lopen een hoger risico op het ontwikkelen van een maagzweer.
-
Dieet en levensstijl - de inname van schadelijke, pittige en geraffineerde voedingsmiddelen, de consumptie van grote hoeveelheden alcohol, koffie en cafeïnehoudende dranken verhogen het risico op het ontwikkelen van een zweer aanzienlijk, maar zijn zelden de belangrijkste oorzaak. Desalniettemin vormt het invoeren van gezonde eetgewoonten de basis van het genezingsproces.
-
Hypercortisolisme (verhoogde cortisolspiegels) - of het nu primair is of door inname van corticosteroïden en NSAID's, hypercortisolisme verhoogt aanzienlijk de kans op ontwikkeling en verergering van zweerziekte.
-
Comorbide systemische aandoeningen.
Soorten zweren
In de geneeskunde worden verschillende soorten zweren onderscheiden, die worden geclassificeerd op basis van hun locatie en ontwikkeling.
Maagzweren
Maagzweren vertegenwoordigen statistisch ongeveer 30% van alle gevallen van de ziekte, en komen vaker voor in ontwikkelde landen.
De reden hiervoor is betere preventie tegen Helicobacter pylori, die de meeste gevallen van duodenale zweren veroorzaakt, en het hogere gebruik van medicijnen (vooral NSAID's), die het maagslijmvlies beschadigen.
De meest voorkomende locatie van maagzweren is de kleine kromming van de maag en antrum (meestal rond de pylorus), vanwege verschillende kenmerken in deze delen van de maag, met name het dunnere slijmvlies.
Zweren van de duodenum (twaalfvingerige darm)
Zweren van de twaalfvingerige darm vertegenwoordigen een groter aandeel van het totale percentage zweren wereldwijd. Ze komen vaker voor in ontwikkelingslanden, vanwege het hogere percentage infecties met de bacterie Helicobacter pylori.
Vaak veroorzaakt deze hyperaciditeit van het maagslijmvlies en verstoort het de beschermende mechanismen in de duodenum, wat resulteert in defecten die geleidelijk de gehele dikte van de wand van het orgaan omvatten.
Acute zweren
Zweren worden ook onderverdeeld in acute en chronische.
Acute zweren treffen meestal alleen de oppervlakkige laag van het orgaan (het slijmvlies) en dringen niet door in de diepere lagen van de wand. Ze ontwikkelen zich plotseling, en verbeteren snel met behandeling of na verwijdering van de oorzaak.
Vaak worden meervoudige laesies en complicaties zoals bloeding waargenomen vanwege de snelle ontwikkeling van het proces. Na genezing laten ze geen blijvende sporen achter op het oppervlak van het slijmvlies.
Chronische zweren
Chronische zweren ontwikkelen en persisteren over een langere periode, waarbij ze meestal de diepere lagen (muscularis propria) treffen. In niet zeldzame gevallen dringen ze zelfs door de gehele wand van het orgaan (perforatie).
Hun ontwikkeling verloopt soms in perioden van remissie en exacerbatie, waarbij actieve aandacht en zorg nodig zijn voor de behandeling.
Diagnose en tests
De diagnose van zweerziekte wordt uitgevoerd door middel van een endoscopisch onderzoek, fiberesofagogastroduodenoscopie (FEGDS). Hierbij wordt de binnenkant van de maag en de duodenum bekeken met een beweeglijke camera.
Het onderzoek maakt het mogelijk om biopsiemateriaal te nemen uit het zweerdefect om een kwaadaardig proces te bewijzen of de meest voorkomende veroorzaker, Helicobacter pylori, te identificeren.
Op dit moment is FEGDS de gouden standaard voor de diagnose van de ziekte, en dat zal waarschijnlijk zo blijven.
Bij gericht zoeken naar de veroorzaker (Helicobacter pylori), in geval van symptomen van de ziekte, kunnen verschillende tests worden uitgevoerd.
Om de bacterie vast te stellen, worden gebruikt:
-
Ureasetest
-
Fecaal antigeentest
-
Ademtest
-
Serologisch onderzoek (om antilichamen tegen de bacterie aan te tonen).
Deze tests kunnen niet het bestaan van een zweer bewijzen, maar alleen een infectie met H. pylori.
Mogelijke complicaties
Er zijn verschillende complicaties van zweerziekte, die zich ontwikkelen in gevallen van onbehandelde ziekte. Deze zijn meestal gerelateerd aan chronische zweren, maar kunnen ook worden waargenomen bij acute zweren.
Complicaties zijn altijd ernstig en potentieel levensbedreigend, en vereisen gespecialiseerde ziekenhuisbehandeling, die conservatief (met medicijnen) of chirurgisch kan zijn.
Bloeding
De meest voorkomende complicatie is bloeding.
Het zweerdefect bereikt een bloedvat, waarbij erosieve processen de integriteit ervan verstoren. Dit resulteert in acute bloeding, die zich uit in hematemesis (braken van zwarte stoffen, vergelijkbaar met koffie of heldere bloed en stolsels).
Een ander symptoom is melena - het uitscheiden van teerzwarte ontlasting met een kenmerkende onaangename geur. Dit is het gevolg van oxidatie van hemoglobine in het maag-darmkanaal bij passage van de maag door de dunne en dikke darmen.
Daarnaast melden mensen met acute bloeding ernstige zwakte, duizeligheid, vertigo, hartkloppingen en kortademigheid, waarbij ze vaak kunnen collapsen.
De bloeding kan licht, bijna onmerkbaar zijn en leiden tot chronische anemie. Veel vaker is het echter ernstig uitgesproken, wat leidt tot massief bloedverlies, dat kan leiden tot een shocktoestand als het niet snel en adequaat wordt aangepakt.
Perforatie
Perforatie is een andere complicatie, die het resultaat is van het doordringen van het zweerdefect diep in de maag- of duodenale wand. Na het “opeten” van al zijn lagen, ontstaat een defect (gat).
De symptomen van perforatie zijn acuut:
-
Plotselinge, snijdende (dolkachtige) pijn in het epigastrium - dit is het resultaat van het binnendringen van zoutzuur en maagsappen in de buik en de sterke chemische irritatie die ze veroorzaken op het peritoneum.
-
Verharding van de buik (buikstijfheid) - er ontwikkelt zich een verdedigingsreactie van de buikspieren, die bedoeld is om het lichaam te beschermen. Patiënten zijn bezweet, met een versnelde pols, waarbij de buik ophoudt deel te nemen aan de ademhaling om de pijn te verminderen, en alleen de borstkas wordt gebruikt.
De aandoening vormt een chirurgische noodsituatie en vereist chirurgische behandeling.
In zeldzame gevallen en bij een bepaald type zweer kan een sonde in de maag worden geplaatst, die zoutzuur uit het lichaam afvoert en met medicijnen het zweerdefect conservatief kan sluiten. De methode is effectief alleen bij acute zweren, waarbij geen structurele afwijkingen zijn in het weefsel rond de zweer.
Penetrerende zweer
De penetrerende zweer is een specifiek geval van perforatie. In plaats van in de buikholte, opent het zweerdefect naar een aangrenzend orgaan van de maag of de twaalfvingerige darm. Voorbeelden van dergelijke organen zijn de lever, de pancreas en de dikke darm.
De symptomen kunnen zeer verschillend zijn en soms kan het diagnostische proces het begin van de behandeling vertragen.
Pylorusstenose
Pylorusstenose is vernauwing van de overgang van de maag naar de duodenum, als gevolg van oedeem en de ontwikkeling van littekenweefsel, waarbij de pylorus van de maag zijn functie verliest. Het resultaat is de onmogelijkheid voor voedselbrij om door te gaan naar de lagere delen van het maag-darmkanaal.
Het uit zich in de volgende symptomen:
-
Misselijkheid en braken van slecht verteerde voedselstoffen
-
Oppassen van de maag na het eten
-
Gewichtsverlies en uitdroging
-
Slechte adem door stilstaande voedselstoffen, die beginnen te fermenteren en een zeer onaangename geur kunnen veroorzaken.
Deze complicatie is het resultaat van een chronische zweer of een slecht uitgevoerde chirurgische behandeling.
Maligne transformatie
Maligne transformatie is een zeldzame complicatie, waarbij chronische ontsteking van de zweer kan veranderen in een kwaadaardige nieuwvorming.
Alleen chronische zweren, waarvan de symptomen lange tijd worden genegeerd en waarvoor geen behandeling wordt ondernomen, maligniseren. Maagkanker heeft een zeer slechte prognose, zelfs als het in de vroege stadia wordt ontdekt.
Helaas, zelfs met chirurgische behandeling en chemotherapie, is de vijfjaarsoverleving laag in vergelijking met andere carcinomen.
Behandeling van een zweer
De behandeling van zweerziekte hangt grotendeels af van de oorzaak van de ontwikkeling ervan in de eerste plaats.
Bij aanwezigheid van Helicobacter pylori
De belangrijkste oorzaak van de vorming van zweren in de maag en de twaalfvingerige darm is de bacterie Helicobacter pylori. Bij aanwezigheid van een zweer en bewezen bacterie, bestaat de behandeling uit eradicatie (radicale verwijdering) van dit pathogene micro-organisme.
De behandeling is een langzaam proces, dat niet altijd succesvol is.
Er zijn verschillende protocollen ontwikkeld voor de behandeling van een zweer, die het gebruik omvatten van:
-
Twee antibiotica uit verschillende groepen in combinatie met protonpompremmers
-
Twee antibiotica, chemotherapeutica (metronidazol) en protonpompremmers.
De inname van de medicijnen duurt meestal tussen de 10 en 14 dagen. Na het stoppen van de antibiotische behandeling blijft de patiënt alleen protonpompremmers gebruiken, in lagere doses.
Bij gevallen van andere oorzaken
Bij aanwezigheid van een zweer met een andere oorsprong omvatten de belangrijkste behandelingsmethoden medicijnen en veranderingen in levensstijl, die stressvermindering en correctie van het eetpatroon aanpakken, of met andere woorden - het volgen van een dieet bij een zweer.
De medicijnen die worden gebruikt, zijn van twee hoofdtypen:
-
Protonpompremmers (PPI's) - deze medicijnen onderdrukken volledig de afscheiding van zoutzuur door het maagslijmvlies, waardoor tijd wordt gewonnen voor het herstel ervan zonder blootstelling aan chemische effecten.
-
H2-blokkers - medicijnen die de histaminereceptoren van het tweede type blokkeren, waardoor ook de afscheiding van maagsap wordt verminderd, zonder volledige onderdrukking van zoutzuur. Ze worden gebruikt bij mildere gevallen en worden wereldwijd geleidelijk vervangen door PPI's.
Het dieet bij zweerziekte volgt enkele basisprincipes:
-
Regelmatige inname van kleine hoeveelheden voedsel
-
Eliminatie van geraffineerde voedingsmiddelen
-
Vermijden van zure, zoute, gekruide, pittige voedingsmiddelen
-
Vermijden van de inname van koffie, koolzuurhoudende dranken, alcohol en stoppen met roken.
Stress en de invloed ervan op de pathofysiologie van zweerziekte is ook niet onbelangrijk, en de regulering ervan is een factor die niet mag worden genegeerd.
De inname van voedingssupplementen gebaseerd op kruidenextracten, kan ook een aanvullende behandeling zijn. Droge extracten, theeën en tincturen met een kalmerend en ontstekingsremmend effect op het maagslijmvlies worden ook gebruikt.
Effectieve kruiden bij een zweer zijn:
-
Munt
-
Citroenmelisse
-
Kamille
-
Sint-Janskruid
-
Weegbree
-
Geranium
Wanneer moet u een arts raadplegen?
Een tijdige consultatie met een gastro-enteroloog is van groot belang voor de diagnose en behandeling van zweerziekte.
Alarmerende signalen die een medische consultatie vereisen, zijn:
-
Pijn in het epigastrium
-
Boeren
-
Hik
-
Gevoel van een opgeblazen buik
-
Vermoeidheid
-
Verlies van eetlust.
Bij aanwezigheid van symptomen zoals melena, hematemesis, plotselinge malaise of acute pijnen van het GI-tractus, moet u gekwalificeerde spoedige medische hulp zoeken om tijdig behandeling te starten voor een reeds gecompliceerde zweer.
Veelgestelde vragen
Wat is de meest voorkomende oorzaak van de ontwikkeling van zweerziekte?
De meest voorkomende oorzaak van de ontwikkeling van zweerziekte is de bacterie Helicobacter pylori.
Kan alcoholconsumptie en roken leiden tot de ontwikkeling van een zweer?
Ja, ze versterken de chemische irritatie en agressieve factoren op het maagslijmvlies, terwijl ze de beschermende eigenschappen ervan verminderen.
Hoe wordt zweerziekte behandeld?
De behandeling omvat een combinatie van medicijnen, die worden voorgeschreven door een arts afhankelijk van de specifieke oorzaak van de ontwikkeling van de ziekte, en veranderingen in eet- en leefgewoonten.
Waar doet een zweer van de twaalfvingerige darm pijn?
Bij aanwezigheid van een zweer van de maag of de twaalfvingerige darm is de pijn in het bovenste buikgebied (epigastrium), waarbij bij een duodenale zweer de pijn meer geconcentreerd kan zijn in het rechter hypochondrium.
1 reactie
Прочетох информация относно язвата и наистина научих много нови неща. Сега разбирам по-добре симптомите и какви са възможностите за лечение. Бях малко неинформиран относно причините за язвата, но след като прочетох, се чувствам много по-уверен в това как да се грижа за здравето си. Съветите бяха ясни и полезни, и вече знам какво да предприема. Определено ще се консултирам с лекар за по-добро разбиране на състоянието си. Благодаря за ценната информация!
Laat een reactie achter